Wanneer een (juridisch) geschil ontstaat, wekt dat veel vragen op. Zo kunt u zich afvragen of het geschil zonder hulp van een derde opgelost kan worden, of er (direct) een advocaat ingeschakeld dient te worden en of een gerechtelijke procedure gestart moet worden door een rechtszaak aan te spannen. In het laatste geval dient u de juiste stappen te nemen, voordat de zaak gestart kan worden bij de rechtbank.
Welke rechters kennen wij in Nederland?
In Nederland is het rechtssysteem opgesplitst in het publiek- en privaatrecht. Het publiekrecht regelt de verhouding tussen de overheid en de burger, tussen overheid en bedrijven of overheidsinstanties onderling. Onder het publiekrecht vallen staatsrecht, bestuursrecht, belastingrecht en strafrecht. Gaat u een rechtszaak aanspannen? Dan beslist de bestuursrechter over bestuursrechtelijke geschillen. De strafrechter behandelt strafrechtelijke zaken en de belastingrechter beslist over belastingrechtelijke kwesties.
Het privaatrecht heeft betrekking op geschillen tussen burgers onderling, geschillen tussen een burger en een bedrijf of geschillen tussen bedrijven onderling. Binnen het privaatrecht wordt onderscheid gemaakt tussen de kantonrechter en de civiele rechter. Welke van de twee rechters uw zaak behandelt wanneer u een rechtszaak aanspant, is afhankelijk van verschillende factoren. Zo kan de hoogte van de vordering daar een rol in spelen.
Het Gerechtshof en de Hoge Raad
Nederland kent vier Gerechtshoven en één Hoge Raad. Het Gerechtshof behandelt de zaken in hoger beroep. Deze zaken hebben betrekking op civielrechtelijke zaken, strafrechtelijke zaken, belastingrechtelijke zaken of kantonzaken. De Hoge Raad beoordeelt of de rechtbank en/of het gerechtshof het recht correct toegepast heeft. Daarnaast beoordeelt de Hoge Raad of de gerechtelijke procedure correct is verlopen.
Een rechtszaak aanspannen bij de rechtbank, hoe werkt dat?
Het aanspannen van een rechtszaak begint bij het opstellen van een dagvaarding. In de dagvaarding wordt onder meer opgenomen wie de partijen in het geschil zijn, of de eiser(es) al dan niet bijgestaan wordt, wat de vordering is (evenals de grondslag ervan), maar ook welke rechter bevoegd is. De dagvaarding fungeert als “inleiding” bij het aanspannen van een rechtszaak. Voordat de dagvaarding naar de rechtbank toegezonden kan worden, dient de dagvaarding door de deurwaarder bij de gedaagde(n) betekend te worden. Doordat de deurwaarder de dagvaarding bij de gedaagde(n) betekent, wordt de gedaagde(n) in kennis gesteld van het feit dat hij/zij voor de rechter moet verschijnen.
Zodra de dagvaarding betekend is, stuurt de deurwaarder het getekende exemplaar naar de (advocaat dan wel gemachtigde van de) eiser(es). De (advocaat dan wel gemachtigde van de) eiser(es) stuurt vervolgens de betekende dagvaarding naar de rechtbank. Hierdoor wordt de zaak “aangemeld” bij de rechtbank.
Heb ik altijd een advocaat nodig bij het aanspannen van een rechtszaak?
U heeft niet altijd een advocaat nodig wanneer u een rechtszaak aanspant. Zo hoeft u niet bijgestaan te worden door een gemachtigde wanneer u voor de kantonrechter dient te verschijnen. U kunt ook zelf – voor zover de wet dat bepaalt – procederen. Dit geldt ook voor zaken die voor de bestuursrechter voorgelegd worden. Dit is echter anders wanneer een zaak aan de civiele rechter, het gerechtshof of de Hoge Raad voorgelegd wordt. In die zaken bent u verplicht om bijgestaan te worden door een advocaat.
Welke kosten komen kijken bij het starten van een gerechtelijke procedure?
Welke kosten er komen kijken bij het starten van een gerechtelijke procedure, hangt af van een aantal factoren. Gaat u een rechtszaak aanspannen en schakelt u daarvoor een advocaat in? Dan kunnen de volgende kosten in rekening gebracht worden:
- Advocaatkosten
- Deurwaarderskosten
- Griffierecht
- Eventuele kosten voor het inschakelen van een deskundige
Wanneer u een zaak wint, kan de rechter de gedaagde (zijnde de verliezende partij) veroordelen tot betaling van bijvoorbeeld de door u gemaakte proceskosten.